Długi seniorów – jak pomóc zadłużonym rodzicom i dziadkom?

Według danych Biura Informacji Kredytowej oraz BIG InfoMonitor, blisko 400 tysięcy osób w wieku 65+ posiada niespłacone na czas zobowiązania. Ich łączna wartość pod koniec 2020 roku przekraczała 10 mld zł. Seniorzy nierzadko mają trudności finansowe, mimo że starają się żyć skromnie i oszczędnie.

Długi seniorów – skąd się biorą?

Starsze osoby zazwyczaj starają się sumiennie regulować wszystkie zobowiązania. Posiadanie długów jest dla nich stresujące, tym bardziej, że często nie mają wystarczającej wiedzy, jakie działania mogą podjąć, by rozwiązać swoje problemy.

Wśród najważniejszych przyczyn kłopotów finansowych seniorów wymienić można m.in.:

• niską kwotę rent i emerytur,
• pogarszający się stan zdrowia i konieczność ponoszenia wydatków na leczenie i leki,
• utratę dodatkowego źródła dochodów wskutek pandemii i lockdownów,
• udzielanie wsparcia finansowego rodzinie, w tym zaciąganie pożyczek na potrzeby najbliższych,
• uleganie namowom nieuczciwych osób, które nakłaniają ich do podpisania niekorzystnych umów lub zakupu niepotrzebnych rzeczy.

Niezależnie od przyczyn kłopotów finansowych Twoich rodziców lub dziadków, z problemem niespłaconego zadłużenia prędzej czy później trzeba będzie się zmierzyć. Im szybciej podejmie się działania w takiej sytuacji, tym lepiej dla dłużnika, którym w tym przypadku jest bliska osoba. Sprawdź, jakie działania możesz podjąć, by pomóc swoim rodzicom lub dziadkom wyjść z długów.

Podlicz wszystkie zaległości

Jeśli Twoi rodzice lub dziadkowie borykają się z problemem zadłużenia, na którego spłatę ich nie stać, bardzo przydatna może być pomoc bliskiej osoby, która spojrzy na sprawę świeżym okiem, pomoże zrozumieć treść umów i pism wysyłanych przez wierzycieli, wesprze w ewentualnych negocjacjach oraz ułoży plan spłaty.

Na początek należy zebrać dokładne informacje na temat wszystkich zobowiązań seniora. W tym celu:

• w jednym miejscu zrób listę wszystkich niespłaconych zaległości,
• sprawdź terminy płatności rat i ustal, jak duże są zaległości w spłacaniu zobowiązań,
• zapoznaj się z korespondencją od wierzyciela, by sprawdzić, na jakim etapie windykacji jest sprawa długu Twoich rodziców lub dziadków,
• ustal, które płatności są najpilniejsze do spłaty,
• postaraj się ułożyć plan spłaty, uwzględniając w nim możliwości finansowe bliskiej osoby.

Bardzo ważną kwestią jest ustalenie priorytetów w zakresie spłaty zobowiązań. Najpilniejsze będą zazwyczaj najstarsze zaległości – należy zrobić wszystko, by problem zadłużenia rozwiązać w sposób polubowny i nie dopuścić do skierowania sprawy do sądu lub egzekucji, gdyż będzie to skutkować dodatkowymi kosztami. Pilnie należy spłacić również te długi, z którymi wiążą się najwyższe koszty oprocentowania.

Dopasuj wydatki do przychodów

Zaległości finansowe mogą sprawić wiele trudności – nie tylko osobom starszym, lecz każdemu z nas. Z dnia na dzień robi się ich coraz więcej, a spłata wszystkiego może stać się coraz bardziej skomplikowana. Nierzadko przyczyną powstania zaległości jest to, że Twoich rodziców lub dziadków po prostu nie stać na to, by co miesiąc przeznaczać odpowiednią kwotę na spłatę. Być może stoi za tym utrata dodatkowej pracy albo nieprzewidziane wydatki. Wyjściem z tej sytuacji jest zmniejszenie miesięcznych obciążeń, które senior powinien uregulować. Dlatego ważne jest dopasowanie wydatków do aktualnych przychodów, co umożliwi wgląd w realną kwotę rat, które co miesiąc będzie można spłacać.

Po ustaleniu wysokości możliwych rat, warto skontaktować się z wierzycielem. Podjęcie z nim negocjacji pozwala porozmawiać na temat spłaty zobowiązań na określonych warunkach. Możesz pomóc swoim rodzicom lub dziadkom, dzwoniąc pod numer windykatora, przedstawiając sytuację i negocjując nowy harmonogram spłaty (np. dłuższy okres spłaty i niższe raty). Warto wiedzieć, że niezbędne do tego będzie wcześniejsze przedstawienie pełnomocnictwa udzielonego przez osobę zadłużoną.

Pamiętaj - z windykatorem można się dogadać! Z pewnością rozwiązaniem, które warto rozważyć jest kontakt z nim. Tylko rozmawiając z windykatorem możesz opowiedzieć o sytuacji finansowej i wspólnie z nim ustalić harmonogram spłat.

Pomóż w znalezieniu dodatkowego zarobku

Warto pamiętać, że zwykle najkorzystniejszym rozwiązaniem, z punktu widzenia ponoszonych kosztów, jest jak najszybsza spłata zobowiązań. Dlatego warto się zastanowić, czy nie mógłbyś wesprzeć finansowo swoich rodziców lub dziadków tak, by umożliwić im spłat długów.

Dobrym pomysłem jest też wsparcie ich w znalezieniu dodatkowego zajęcia, dzięki któremu szybciej spłacą swoje zobowiązania. Jako osoba młodsza i aktywna zawodowo z pewnością masz więcej kontaktów, które mogą zaowocować znalezieniem odpowiedniego zajęcia dla seniora. Może praca na jakąś część etatu z kategorii mniej obciążających? Może odbieranie z przedszkola dzieci znajomych lub opieka nad nimi? A może sprzedaż pierogów domowej roboty? Czasem wystarczy wrzucić post na forum internetowym zrzeszającym mieszkańców danej miejscowości, by plan się powiódł, a senior miał możliwość dorobić sobie do renty lub emerytury.

Przestrzegaj przed oszustami

Niezwykle ważnym elementem pomagania osobom starszym w radzeniu sobie z finansami we współczesnym świecie jest… profilaktyka. Starajmy się rozmawiać z naszymi rodzicami i dziadkami otwarcie o kwestiach finansowych, pytać o to, jak sobie radzą, przestrzegać przed potencjalnymi zagrożeniami i zapewnić, że w razie wątpliwości zawsze mogą się z nami skontaktować i skonsultować pewne decyzje.

Niestety zdarza się, że osoby starsze padają ofiarami różnego rodzaju naciągaczy, oszustów czy nieuczciwych sprzedawców, którzy – nierzetelnie przedstawiając ofertę – nakłaniają seniorów do podpisywania zobowiązań, np. zmiany dostawcy prądu, operatora telekomunikacyjnego czy zakupu na raty drogich garnków. Warto uczulić rodziców lub dziadków na to, by nie podpisywali niczego od ręki, zwłaszcza bez przeczytania warunków umowy.

Jeśli dana oferta wydaje się Twoim rodzicom lub dziadkom atrakcyjna, podpowiedz, by wzięli wzór umowy i kontakt do osoby, która ją proponuje, skonsultowali temat z najbliższymi i dopiero potem podjęli decyzję. Próby przekonywania ich, by podpisali umowę „w tym momencie”, gdyż to jedyna taka okazja na skorzystanie z wyjątkowej promocji, powinny od razu wzbudzić ich czujność. To najczęstsze triki stosowane przez naciągaczy.

Długi można odziedziczyć

Osoby starsze mogą się czuć w dzisiejszym, skomplikowanym świecie finansów dość zagubione. To ważne, by mieli przy sobie kogoś, kto im pomoże uniknąć problemów finansowych lub – jeśli już na to za późno – podpowie, jak wyjść z długów.

Pamiętajmy też, że nie tylko oszczędności czy majątek, ale również długi podlegają dziedziczeniu. Jeśli w odpowiednim momencie nie zainteresujesz się sytuacją finansową Twoich rodziców, ich problemy ze spłatą zadłużenia z czasem mogą stać się Twoimi.